Tại sao bài báo khoa học bị từ chối?

Năm 2009, các nhà khoa học VN chỉ công bố được khoảng 960 bài báo khoa học trên các tập san quốc tế. Con số này cực kì khiêm tốn khi so với các nước trong vùng. Đằng sau con số này là hàng trăm bài báo bị các tập san từ chối không công bố. Bất cứ ai làm nghiên cứu khoa học cũng có ít nhất một lần ngậm ngùi thấy bài báo hay công trình nghiên cứu của mình bị tập san khoa học từ chối không công bố. Đứng trước một quyết định như thế của tập san, phản ứng đầu tiên mà nhà khoa học có là câu hỏi “tại sao”: tại sao họ từ chối công trình tuyệt vời này...

Read More

Lỗi kĩ thuật

Những ai quan tâm đến nền giáo dục rất ngỡ ngàng trước bản tin cho biết các đại học tư không có quyền đào tạo ngành sự phạm, luật, và báo chí. Nhưng hôm nay thì Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đính chính rồi: Bộ không có chủ trương đó, chỉ vì lỗi … kĩ thuật thôi.“Đó là do lỗi kỹ thuật, chứ đây không phải là chủ trương của Bộ. Do khi đưa lên trang web của Bộ, người đưa đã không để ý, đưa bản soạn thảo chứ không đưa bản chính thức nên có sự nhầm lẫn đáng tiếc trên”.Lỗi kĩ thuật? Déjà vu. Nghe quen quen. À, nhớ rồi. Tháng 9 năm ngoái, khi website báo...

Read More

Tiếng Anh bài 15: cách viết một đoạn văn

Một bài báo khoa học thường được viết theo cấu trúc IMRAD (introduction, methods, results, and discussion). Mỗi phần bao gồm một số đoạn văn (paragraphs). Mỗi đoạn văn bao gồm nhiều câu văn (sentence). Một trong những khó khăn mà tôi thấy sinh viên thường gặp lúc viết bài báo khoa học là cách cấu trúc một đoạn văn sao cho dễ đọc và “trôi chảy”. Thật ra, chẳng riêng gì sinh viên, tôi thấy ngay cả những thầy cô vẫn viết văn khoa học rất tồi. Do đó, tưởng là việc dễ làm, nhưng trong thực tế thì không dễ chút nào. Trong bài này tôi sẽ mách một...

Read More

Tự kiểm duyệt (hay 2 phiên bản của bài báo của Tống Văn Công)

Thời đại internet thật là tuyệt vời. Nhờ internet mà hàng triệu người xa quê như tôi có thể đọc nhiều báo trong nước. Nhưng báo chí trong nước cũng như những nơi khác cũng có những bài “thượng vàng hạ cám”, cũng có những bài viết mang tính nói theo tiếng Anh “sex sells”. Cho nên, bây giờ có vài website chuyên chọn những bài “đọc được” cho độc giả. Cái khổ là những website này không khách quan, họ chỉ chọn những bài theo quan điểm chính trị của họ, theo cái gu thẩm mĩ và văn hóa của họ, cho nên người đọc vẫn phải bỏ thì giờ chọn bài để đọc theo...

Read More

Tiếng Anh bài 14. Vài lỗi tiếng Anh rất đặc thù Á châu

Trong những sắc dân học tiếng Anh như là một ngôn ngữ thứ 2, tôi đoán người Á châu chúng ta thường gặp khó khăn hơn so với người Âu châu. Có lẽ do người Âu châu và Anh có cùng văn hóa phương Tây, nhưng lí do gần nhất là tiếng Anh và những tiếng gốc Latin và Hi Lạp có cùng cách nói và cách viết, nên họ ít phạm phải những lỗi người Á châu chúng ta hay vấp phải. Tôi sẽ cố gắng sưu tầm những sai sót trong cách viết của người Á châu để các bạn trước là thưởng thức, và sau là … học.Sau đây là một vài lỗi phổ biến về cách viết câu văn trong tiếng Anh...

Read More

Y học "thực thị"

Nhiều công trình nghiên cứu y học ngày nay thường do các công ti dược tài trợ hay bảo trợ, và chính vì mối liên hệ này đã và đang làm nảy sinh một số mâu thuẫn trầm trọng giữa người thầy thuốc và kĩ nghệ dược. Những mâu thuẫn này thường xuất phát từ việc kĩ nghệ dược kiểm soát nguồn thông tin, và chỉ muốn công bố những thông tin có lợi cho chiến lược tiếp thị của họ. Hệ quả là thông tin y học bị bóp méo theo chiều hướng phục vụ cho kinh doanh, thay vì phục vụ cho lợi ích của bệnh nhân. Tình trạng này được gọi là Marketing-based Medicine (MBM),...

Read More

Bác sĩ ăn tiền bệnh nhân

Đọc bản tin sau đây với lời phát biểu của ông Bộ trưởng Bộ Y tế, tôi thật chẳng biết nói gì cho “phải đạo”. Nói theo tiếng Anh là “I am speechless”. Thử đọc lại câu trả lời của ông Bộ trưởng cho câu hỏi của một nhà ngoại giao Thụy Điển:“Đất nước chúng tôi từ chế độ tập trung quan liêu bao cấp sang thị trường thì tất cả nền kinh tế hai giá đều ít nhiều có lót tay và chi phí phụ!”. Đổ thừa cho sự chuyển tiếp từ chế độ bao cấp sang thị trường! Vậy tại sao các nước Đông Âu họ cũng chuyển từ kinh tế bao cấp sang kinh tế thị trường mà không có những...

Read More

Phân tích diễn văn ông Obama và ông TBT

Hôm trước, tôi đã thử so sánh tần số từ sử dụng trong bài diễn văn nhậm chức của ông Obama và Tổng bí thư Nông Đức Mạnh. Nhưng đó chỉ là đếm chữ, chứ chưa mô tả bằng biểu đồ. Hôm nay, một thân hữu gửi biểu đồ phân tích 2 bài diễn văn của bác Mạnh. Còn biểu đồ phân tích bài diễn văn của ông Obama thì tôi lấy từ website này.Cách "đọc" các biểu đồ này là chữ có kích thước càng lớn có nghĩa là tần số xuất hiện càng nhiều trong bài diễn văn. Chẳng hạn...

Read More

Tiếng Anh bài 13: đạo văn, diễn giải, tóm lược và trích dẫn

Hôm trước tôi có đưa tin về một trường hợp đạo văn của một giáo sư người Nam Dương. Đọc kĩ bài báo của ông giáo sư này và bài báo gốc (dài hơn nhiều) của tác giả người Úc, tôi thấy hình như lỗi chính của ông giáo sư là thiếu ghi nguồn và cách diễn giải chưa đạt chuẩn làm cho phạm lỗi đạo văn. Thật ra, đối với nhiều người Việt Nam (và Á châu nói chung), kể cả học sinh, sinh viên, nghiên cứu sinh và thậm chí giáo sư, tôi thấy người ta khó phân biệt giữa đạo văn (plagiarism), diễn giải (paraphrase), tóm lược (summary), và có khi cả trích dẫn (quotation)....

Read More

Thơ lục bát là của người Chăm

Từ lâu, tôi vẫn nghĩ thơ lục bát là thể thơ thuần Việt, nhưng đọc bài sau đây của Inrasara mới biết rằng suy nghĩ (hay niềm tin) của mình có thể sai. Có lẽ người Chăm sáng tạo ra thơ lục bát, và người Việt (Kinh) chỉ bắt chước và phát triển thêm mà thôi. Theo Inrasara thì chưa biết thơ lục bát của Chăm ra đời lúc nào, nhưng thể thơ này đã xuất hiện trong thời gian cuối thế kỉ 16 đến đầu thế kỉ 17. Có giả thuyết (Vũ Quang Việt) cho rằng thơ lục bát của VN “có thể phát triển sau khi Việt Nam bắt nhiều ca nhân Chăm đem về khu vực Sơn Tây. Chùa...

Read More

Một giáo sư Nam Dương đạo văn

Một giáo sư có tiếng và đang lên của Nam Dương từ chức vì ông đã phạm tôi đạo văn. Ông là giáo sư Anak Agung Banyu Perwita, một chuyên gia về quan hệ quốc tế (international relations) tại đại học công giáo Parahyangan Catholic University ở bang Bandung, Nam Dương. Tuần vừa qua, ông đệ đơn từ chức sau khi thú nhận đã sử dụng ý tưởng và văn của Tiến sĩ Carl Ungerer trong một bài báo có tựa đề “RI as a new middle power” (có lẽ dịch là “Nam Dương như...

Read More

Những biểu ngữ vui mắt

Du khách phương Tây chắc chắn sẽ ngạc nhiên khi thấy ở Việt Nam vẫn còn rất nhiều khẩu hiệu. Hầu như bất cứ con đường chính nào cũng đầy khẩu hiệu tuyên truyền chính trị - xã hội bên cạnh những quảng cáo thương mại. Nào là khẩu hiệu kêu gọi đóng thuế, khẩu hiệu về an toàn giao thông, khẩu hiệu về mừng Đảng, hay chào mừng khách VIP. Phần lớn những khẩu hiệu này mang tính dạy đời, lên lớp (như “An toàn là bạn, tai nạn là thù”) hay có khi ra lệnh...

Read More