Phòng bệnh ung thư bằng sống sạch ?

Đáng lẽ tôi không bình luận về những lời bình luận của các chuyên gia về chuyện ung thư, nhưng đọc bài “Phát ngôn và hành động ấn tượng” sau đây trên TuanVietNam, tôi phải có vài hàng để gọi là ghi chú.

Theo GS TSKH Lê Thế Trung nận định thì “"80-90% các loại bệnh ung thư bắt nguồn từ ăn, uống, thở,” và từ đó ông kết lậun “Do đó, ăn sạch, uống sạch, sống ở môi trường trong sạch sẽ hạn chế được 80-90% nguy cơ mắc bệnh ung thư". Ở đây có hai vấn đề:

(a) có phải thật sự ăn, uống, thở là nguyên nhân của 80-90% ca ung thư ? Cơ sở khoa học của con số này là gì, ở đâu ?

(b) và, nếu 80-90% ung thư là do ăn, uống, thở thì có phải ăn sạch, sống trong sạch sẽ hạn chế 80-90% ung thư?

Tôi cho rằng không có cơ sở khoa học nào để phát biểu như thế (dù vị đồng nghiệp là “GS TSKH”). Không có bằng chứng nào để nói rằng 80-90% trường hợp ung thư là do ăn, uống, và thở cả. Chẳng hạn như ung thư phổi, có ước tính cho rằng 80-85% ca ung thư phổi là do hút thuốc lá, nhưng con số này vẫn còn trong vòng tranh cãi, bởi vì ung thư không phải do một mà là nhiều yếu tố tương tác nhau, cho nên qui chiếu cho một yếu tố cụ thể nào đó là một việc làm rất phản khoa học và không bao giờ thuyết phục được ai cả.

Ngay cả yếu tố A gây ung thư, thì can thiệp vào yếu tố A vẫn chưa chắc ngăn ngừa được ung thư. Trong y khoa, không có mối liên hệ deterministic như trong toán học. Ai dám phát biểu như thế thì quả là quá can đảm!

Một trong những phát biểu của các chuyên gia mà chúng ta thường hay nghe là truy tầm ung thư để phát hiện sớm thì sẽ cứu sống bệnh nhân. Trong vài trường hợp thì phát biểu này có thể đúng, nhưng trên qui mô quần thể thì phát biểu này … sai. Không phải cứ truy tìm ung thư là có thể giảm ung thư. Đã có rất nhiều nghiên cứu nghiêm chỉnh (nhấn mạnh: nghiêm chỉnh) cho thấy các chương trình truy tìm ung thư không giảm nguy cơ tử vong từ ung thư. Thật ra, có nghiên cứu cho thấy ngược lại: những người tham gia vào các chương trình này chết sớm hơn những người không tham gia! Nói nôm na theo người Việt mình là thà không biết bệnh có khi có lợi hơn là biết!

Người Mĩ họ tranh luận về chuyện này (các chương trình truy tìm ung thư hay screening) khá nhiều, nhưng ở Việt Nam, cho đến nay chúng ta chỉ nghe một chiều từ các vị chuyên gia, mà không ai phản biện họ cả. Thật ra, các vị gọi là chuyên gia này bản thân họ cũng chưa bao giờ nghiên cứu, nên họ chỉ nói theo các chuyên gia ngoại quốc mà họ chọn để tin!

Tôi sẽ quay lại đề tài này khi có dịp. Tôi có viết một cuốn sách về vấn đề này, nên cũng có tư cách để phát biểu. Nhưng ở đây tôi muốn nói rằng đừng bao giờ tin vào chuyên gia (và cũng đừng tin tôi), phải sáng suốt xử lí thông tin để tự mình đi đến quyết định cho chính mình.

NVT
===

http://www.tuanvietnam.net/vn/nhanvattrongngay/7552/index.aspx

"Né" ung thư bằng phòng bệnh và sống sạch

Là người bỏ nhiều thời gian nghiên cứu những bài thuốc đông y chữa trị ung thư, GS-TSKH Lê Thế Trung, nguyên Giám đốc Bệnh viện 103, Chủ tịch Hội Ung thư Hà Nội, khẳng định: Một số bài thuốc đông y có khả năng hỗ trợ điều trị bệnh ung thư chứ đông y không thể chữa khỏi hẳn được căn bệnh này như phần lớn những ông lang vẫn quảng cáo.

"80-90% các loại bệnh ung thư bắt nguồn từ ăn, uống, thở. Do đó, ăn sạch, uống sạch, sống ở môi trường trong sạch sẽ hạn chế được 80-90% nguy cơ mắc bệnh ung thư", GS Trung nói.

Cùng với việc cho rằng "bệnh ung thư sẽ không phải quá nguy hiểm nếu phát hiện sớm" thì những "cảnh báo" kể trên về các ông lang vườn quảng cáo chữa được ung thư cũng là điều hữu ích với nhiều người để khỏi tiền mất, tật mang. (VTC News, 23/7)