Giáo sư Bùi Trọng Liễu (1934 – 2010)

Sáng nay mới xem hộp thư thì nhận được hung tin. Giáo sư Bùi Trọng Liễu bên Paris (Pháp) mới qua đời ngày hôm qua 9/3/2010, thọ 76 tuổi. Mới 4 ngày trước, khi nghe tin anh vào bệnh viện, tôi có nhờ một người bạn gửi lời hỏi thăm và chúc sức khỏe. Ấy thế mà nay anh đã đi về cõi vĩnh hằng. Thành thật chia buồn cùng gia đình anh Liễu.

Giáo sư Bùi Trọng Liễu là một nhà toán học, bảo vệ luận án tiến sĩ từ năm 1963, và sau này trở thành giáo sư ở Đại học Lille và Đại học Paris cho đến năm anh về nghỉ hưu vào năm 2003.

Là người thành đạt trong xã hội Pháp, nhưng anh lúc nào cũng đau đáu (chữ của anh Liễu) nhìn về quê nhà. Anh đặc biệt quan tâm đến vấn đề giáo dục đại học ở trong nước. Anh viết hàng trăm bài tiểu luận, góp ý về cải cách giáo dục. Bài nào của anh cũng đầy ấp một tấm lòng dành cho quê nhà. Về sau này, anh có một cách viết độc đáo là dẫn nhập bằng những chuyện xưa tích cũ rồi sau đó vào đề chính, và cách viết đó làm cho người đọc thấy nhẹ nhàng. Bài viết cuối cùng của anh là bài Tự nguyện khi anh vào bệnh viện. Tính anh rất cẩn thận. Tôi còn nhớ lúc viết bài đó, anh hỏi anh em bài nhạc “Tự nguyện” là của ai sáng tác để đưa vào bài viết. Có thể nói không ngoa rằng anh đóng góp cho quê nhà đến hơi thở cuối cùng.

Riêng tôi thường trao đổi với anh qua email, và nhận được nhiều góp ý quí báu. Những bài viết về hệ thống học hàm, học vị của tôi khoảng chục năm trước đều được anh đọc kĩ và góp ý sửa đổi từ chi tiết nhỏ đến lớn. Cũng có lúc chúng tôi không cùng quan điểm về cách đánh giá trong nghiên cứu khoa học, nhưng sự bất đồng đó là chính là dịp tôi học được nhiều điểm hay từ anh. Tôi đọc hầu như tất cả những bài viết của anh, tất cả những cuốn sách anh xuất bản trong nước, và học rất nhiều điều trong đó. Nay anh đi rồi, hết học được từ anh. Nghĩ đến đó thấy buồn. Nhân dịp này tôi muốn tỏ lòng tri ân anh, người mà tôi xem là bậc đàn anh đáng kính.

NVT
TB. Anh Liễu có một trang web ở đây:
http://www.buitronglieu.net/

Trích từ báo Diễn Đàn (Paris):

Bùi Trọng Liễu(1934-2010)

Chúng tôi được tin giáo sư Bùi Trọng Liễu đã từ trần ngày 5 tháng 3 năm 2010 tại Bệnh viện Antony (ngoại ô nam Paris), thọ 76 tuổi. Lễ tang đã cử hành trong vòng gia đình sáng thứ ba 9.3.2010.

Diễn Đàn xin thành thực chia buồn với chị Colette Bùi, với Alain, Marc và toàn thể gia đình.
Đôi dòng về Bùi Trọng Liễu :

Sinh năm 1934, du học ở Pháp (1950), rồi định cư ở Pháp.

Tiến sĩ nhà nước về khoa học, ngành Toán. (Docteur d’Etat ès sciences mathématiques, đề tài luận án về toán xác suất "Ước tính cho các quá trình Markov"), Paris 1962.

Nghiên cứu viên tại Direction des Etudes et Recherches de l'EDF (1959-1963)
Giáo sư đại học (Lille 1963-1969, Paris 1969-2003).

Trong suốt nửa thế kỷ giảng dạy đại học, Bùi Trọng Liễu đã liên tục đóng góp vào sự nghiệp độc lập và thống nhất. Anh đã kiên trì làm "gạch nối" giữa Việt Nam và giới đại học Pháp, Mỹ và quốc tế. Cho đến những ngày cuối đời, anh kiên trì đóng góp ý kiến về thực học và cải cách nền giáo dục, đặc biệt là giáo dục đại học.

Nhiều năm anh tham gia Ban chủ tịch Hội người Việt Nam tại Pháp, làm chủ tịch Hội Khoa học Kĩ Thuật Việt Nam tại Pháp. Trong thập niên 1980, anh cộng tác đều đặn với báo Đoàn Kết. Năm 1991, cùng với toàn thể ban biên tập Đoàn Kết, anh tham gia sáng lập báo Diễn Đàn. Tuy không ở trong ban biên tập, nhưng anh thường xuyên viết bài và góp ý kiến với tờ báo. Bài viết cuối cùng của anh là bài Tự nguyện, công bố ngày 24-2-2010, khi anh đã vào bệnh viện.
Sách (tiếng Việt) đã xuất bản tại Việt Nam :

- Tự sự của người xa quê hương (tên cũ là Chuyện gia đình và ngoài đời), nxb Đại học Quốc gia Hà Nội 2004.
- Chung quanh việc Học, nxb Thanh niên 2004.
- Học gần, Học xa, nxb Đại học Quốc gia Hà Nội 2005.[Hai cuốn sách sau do Trung tâm Nghiên cứu Quốc học và Nxb Tổng hợp tp HCM tái bản dưới đầu đề Học gần, Học xa 2006]
- Học Một Sàng Khôn, nxb Tri thức Hà Nội 2007.

Toàn bộ các tác phẩm này, và những bài viết gần đây tập hợp trong "tạp ký bỏ ngỏ" Hướng về quê cũ lúc chiều tà được công bố trên trang mạng Bùi Trọng Liễu

Hình ảnh : chùm ảnh trên mạng kể trên.