Một cảnh chìm trong biển lũ tại Phú Yên - Bình Định
(ảnh của báo TT)
Sáng nay, nhận được email của một đứa cháu báo tin bà con tôi ở ngoài Bình Định (Tuy Phước) đang đang rất khổ sở với cơn bão số 11 vừa qua. Nó viết “Nhà dì hai bị ngập rất cao, nha anh M, nha anh B cũng chìm trong biển lũ. Cuộc sống rất khó khăn. Mất mác rất nhiều. Hiện dì hai phải đi ở nơi tập trung của Nhà nước và ăn uống thì bữa có bữa không.” Những khó khăn và mất mát đó tuy lớn, nhưng có thấm gì so với hơn 100 mạng sống con người bị bão lụt cướp đi một cách đột ngột.
Thoạt đầu tôi cứ tưởng thảm họa vừa qua ở quê nội ngoại tôi là do trận bão vừa qua, nhưng đọc kĩ tin trên báo thì không phải vậy. Thật vậy, bài báo trên Tuổi Trẻ, với lời phát biểu của ông Võ Văn Tri, tổng giám đốc Công ty cổ phần thủy điện Sông Ba Hạ, thì mới thấy thảm họa vừa qua là do con người, cụ thể hơn là do quan chức Nhà nước thiếu trách nhiệm. Xin trích một câu:
http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/PrintView.aspx?ArticleID=346129&ChannelID=3
“Nhiều chuyên gia cho rằng công trình thủy điện Sông Ba Hạ không hoàn thành nhiệm vụ là điều tiết lũ, cắt lũ đối với hạ lưu?
- Nhận định đó là đúng. Chúng tôi cũng biết rõ điều đó ngay từ khi xây dựng công trình này. Làm sao cắt lũ, điều tiết lũ được khi dung tích hồ chứa nước của thủy điện Sông Ba Hạ chỉ 349,7 triệu m3. Ngay từ lúc khảo sát, bên tư vấn đã đặt vấn đề dung tích hồ phải chứa được 1 tỉ m3 nước, ít nhất phải 800-850 triệu m3. Nhưng vấp phải sự phản ứng từ tỉnh Gia Lai ở phía trên. Để tích được 1 tỉ m3 nước thì thêm một phần lớn diện tích đất sản xuất của huyện Krông Pa, tỉnh Gia Lai ngập trong lòng hồ.
Nói thẳng ra, ngay từ đầu chúng ta thiếu một nhạc trưởng để điều hành thủy điện bậc thang trên sông Ba. Nhà máy nằm trên đất Phú Yên mà lòng hồ chiếm quá nhiều diện tích trên đất Gia Lai. Họ phản đối và giải pháp xây hồ chứa nước quá nhỏ như hiện tại là sự lựa chọn cuối cùng. Đó là giải pháp bất đắc dĩ. Tôi thừa nhận thủy điện Sông Ba Hạ không thể làm được nhiệm vụ cắt lũ, điều tiết lũ đối với hạ lưu.
Hơn nữa, ngay cả các nhà máy thủy điện trên sông Ba hiện vẫn chưa có sự phối hợp với nhau. Trên sông Ba hiện có chín công trình thủy điện, đã có năm nhà máy chính thức hoạt động. Chưa bao giờ chúng tôi nhận được thông báo về kế hoạch xả lũ của họ. Hồ chứa nước của thủy điện Sông Ba Hạ là hồ chứa nước cuối cùng của các công trình bậc thang, trong khi nó quá nhỏ để tích nước cắt lũ mà phía trên thì họ có thể xả bất cứ lúc nào.
* Như vậy, chuyện xả lũ khủng khiếp của thủy điện Sông Ba Hạ trong hai ngày 2 và 3-11 đã làm Phú Yên chìm trong biển nước là tất yếu?
- Sáng 3-11, lũ đổ về quá nhanh, chúng tôi xả lũ 8.000m3/giây, đến trưa đã xả 10.000m3/giây. 18g ngày 3-11, lũ đổ về lòng hồ quá lớn và nhà máy quyết định xả 14.450m3/giây, kéo dài suốt tám giờ. Đến chiều 4-11, vẫn đang xả 9.000m3/giây. Việc xả lũ trong tình hình những ngày vừa qua là giải pháp buộc lựa chọn, bởi đó là cách duy nhất để đảm bảo an toàn, nếu không làm thế chắc chắn thảm họa sẽ khủng khiếp hơn nhiều đối với hàng vạn người dân ở hạ lưu. Nhìn hàng ngàn bà con bị ngập lụt tôi cũng xót xa lắm chứ, nhưng không còn cách nào khác.
Trong khả năng của mình, chúng tôi luôn phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, kịp thời thông báo về diễn biến xả lũ để chính quyền di dời dân trong các trường hợp khẩn cấp. Tuy nhiên, hàng ngàn nhà dân chìm trong lũ như những ngày qua là bất khả kháng.”
Đáng lẽ ông phải nói thêm là “hàng trăm người chết” mới đầy đủ hơn, chứ “hàng ngàn nhà dân chìm trong lũ” thì đâu có đủ!
Tôi không thể tin vào mắt tin khi đọc những dòng chữ trên. (Tiếng Anh gọi là “speechless” -- không thể nói thành lời).
Hóa ra, tình trạng ngập lụt gây cho hàng trăm con người chết là do mấy cái đập thủy điện xả nước, tại con người. Cứ như lời của ông giám đốc thì nguyên nhân sâu xa hơn có lẽ là từ lúc thiết kế và xây dựng mấy cái đậo thủy chết người đó. Như vậy là yếu tố trình độ kĩ thuật và nhận thức. Mà, hai yếu tố này là sản phẩm của giáo dục và tinh thần trách nhiệm. Cũng tại nền giáo dục chúng ta sản xuất ra những chuyên gia như thế và với tinh thần vô hay thiếu trách nhiệm mới ra nông nỗi này. Gây ra cái chết cho một người đã là tội nghiệm trọng, đi tù như bỡn. Gây ra cái chết cho hàng trăm người dân là tội gì? Tôi không biết ở Việt Nam gọi tội đó là gì, nhưng ở bên này người ta có một tội danh rất nặng có chữ “mass”. Nhưng ở Việt Nam thì chẳng thấy ai nhận lãnh trách nhiệm này, chỉ thấy nói đến “khắc phục” mà chẳng biết khắc phục ra sao. Sự việc theo thời gian rồi chắc cũng qua đi như bao vụ việc nghiêm trọng khác, nhưng đối với hàng trăm gia đình có thân nhân chết thì khó mà quên được.
NVT
Ghi thêm 9/11:
Một bạn đọc gửi thư đính chính về vụ xả nước và lũ lụt ở miền Trung dưới đây. Như vậy, vụ xả nước từ các cái đập thủy điện sông Ba chẳng liên quan gì đến thảm họa ở Phú Yên và Bình Định.
NVT
“Doc entry cua anh sang nay, toi thay can phai dinh chinh thong tin ve viec hon "100 mang nguoi bi cuop di do bao lu".
Dung la dot bao so 11 vua qua da cuop di nhieu sinh mang, co the con hon so 100 nhu bao chi da dua. Nhieu canh rat thuong tam khong the tuong tuong la ba con co the vuot qua duoc. Que toi cung o trung tam vung lu (Song Cau, Phu Yen), mot trong nhung noi chiu thiet hai nang nhat trong dot lu nay, va nha bo me toi cung chim trong bien nuoc, may la khong co thiet hai ve nguoi. Vi vay toi hieu rat ro ve cac thiet hai nhu GS da doc tren bao chi.
Tuy nhien cung can noi ro la tran lu o cac vung Bac Phu Yen va Nam Binh Dinh khong lien quan gi den cac cong trinh thuy dien tren song Ba vi khong nam tren luu vuc cua song nay. Nguyen nhan gay nen chuyen lu trong vung nay, den bay gio toi van chua the hieu vi nhu nhieu nguoi gia noi, chua bao gio chung kien muc lu qua cao nhu the. Con chuyen xa lu cua cac cong trinh thuy dien tren song Ba, dung la co gay lu rat lon den Tp Tuy Hoa va cac vung ven, co gay tac hai kha lon den san xuat va sinh hoat cua nhan dan, nhung theo toi biet, den nay chua co nguoi thiet mang do viec nay. Xin dinh chinh thong tin nay de GS nam duoc.
Toi rat dong y voi GS ve cach lam an vo trach nhiem va thieu hieu biet cua cac gioi quan chuc nuoc nha va rat buon la no van con rat pho bien trong thoi dai ma nguoi ta cu luon bao la xay dung xa hoi cong bang, dan chu, van minh. Tuy nhien day la chuyen dai, khong biet khi nao co the thay doi duoc.”
0 nhận xét:
Đăng nhận xét